Universiteiten willen fors minder Engelstalige opleidingen

Nederlandse universiteiten gaan zelf maatregelen nemen om de instroom van internationale studenten te beperken. In een gezamenlijke leidraad kondigen ze verschillende voorgenomen maatregelen aan. Zo moeten alle grote bacheloropleidingen ook in het Nederlands worden aangeboden en moet een deel van de Engelstalige bacheloropleidingen worden omgezet in een Nederlandstalige opleiding.

Doel van de maatregelen is het aantal internationale studenten terug te dringen en de Nederlandse taalvaardigheid te vergroten. Afgelopen jaren zijn er problemen ontstaan door de grote toestroom van internationale studenten. Zij droegen bij aan overvolle collegezalen, een hoge werkdruk voor docenten en extra druk op de oververhitte kamermarkt. De aantallen namen onder meer toe omdat universiteiten verdienen aan internationale studenten.

Dit jaar komt 31 procent van de eerstejaarsstudenten aan de universiteit uit het buitenland. Bij de studenten die een master begonnen lag dit op 33 procent. De instroom loopt nu licht terug, maar in april lag het aantal internationale studenten aan de universiteiten volgens demissionair minister Dijkgraaf 3,5 keer zo hoog als in 2005.

De maatregelen zijn gericht op de bacheloropleidingen. Op dit moment is 30 procent daarvan Engelstalig. "Dat aandeel willen we fors verminderen", zegt Anton Pijpers, voorzitter van het college van bestuur van de Universiteit Utrecht en betrokken bij de totstandkoming van de leidraad.

"We hebben geen concrete doelen afgesproken, maar we denken dat door deze maatregelen op termijn zo'n 10 tot 15 procent van de opleidingen alleen in het Engels wordt aangeboden."

Het omzetten van opleidingen van het Engels naar het Nederlands en het toevoegen van Nederlandstalige varianten van studies gebeurt op zijn vroegst in collegejaar 2025-2026. "Voor het toevoegen van Nederlandse varianten kijken we naar grote bachelors zoals economie, psychologie en bestuurskunde", zegt Pijpers.

Zo wil de Universiteit Utrecht bijvoorbeeld de bachelor bedrijfseconomie óók in het Nederlands gaan aanbieden. De Rijksuniversiteit Groningen maakte deze week bekend de Engelstalige opleiding farmacie te willen omzetten naar een Nederlandstalige opleiding.

Verder willen de universiteiten voorlopig geen nieuwe Engelstalige bacheloropleidingen beginnen, zullen ze niet actief buitenlandse studenten werven en willen ze zich inzetten om de kamernood terug te dringen. Ook willen ze wettelijk de mogelijkheid krijgen om alleen voor de Engelstalige variant van een opleiding een maximumaantal studenten in te stellen.

Zo'n numerus fixus is opgenomen in een wet waar het demissionaire kabinet aan werkt. Deze week oordeelde de Onderwijsraad positief over het beperken van de instroom. Wel vond de raad andere delen van de wet te algemeen en onvoldoende onderbouwd en adviseerde om het voorstel nader uit te werken.

Internationale studenten blijven wel belangrijk voor de Nederlandse universiteiten. "De 'war for talent' is wereldwijd gaande", zegt interim-voorzitter Jouke de Vries van Universiteiten van Nederland. "De vraag naar talent is groot, dus we blijven ook internationaal talent nodig hebben." De uitwerking van de maatregelen zal per universiteit verschillen.

De universiteiten zijn niet van plan het aantal Engelstalige masteropleidingen terug te brengen. "De masters zitten dichter op het onderzoek", zegt Arthur Mol, rector magnificus van de Wageningen universiteit. "Daar moet je het Engels goed beheersen om mee te doen aan de internationale top."